ترموستات خودرو، که در دل هر موتور احتراق داخلی جای گرفته است، یکی از قطعات کلیدی است که در پشت پرده، نقش حیاتی خود را ایفا میکند. این قطعه مسئولیت بزرگی در تنظیم و حفظ دمای مطلوب موتور خودرو دارد. با استفاده از یک مکانیزم پیچیده و دقیق، ترموستات جریان مایع خنککننده را بین موتور و رادیاتور کنترل میکند تا از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری شود. در این راستا، عملکرد صحیح ترموستات، نه تنها برای کارایی موتور، بلکه برای عمر و سلامت کلی خودرو نیز اهمیت زیادی دارد.ترموستات و فیوز خودرو با هم رابطه مستقیم دارند به همین دلیل ما در مقاله دیگر به بررسی موضوع 5 علت سوختن فیوز خودرو پرداخته ایم.
در قلب هر موتور احتراق داخلی که انرژی حاصل از سوختن فسیلی را به حرکت مکانیکی تبدیل میکند، یک قطعه کوچک اما مهم به نام ترموستات وجود دارد. ترموستات خودرو، که در مسیر بین موتور و رادیاتور خودرو قرار دارد، وظیفه مهمی در تنظیم دمای موتور به عهده دارد. این قطعه برای حفظ دمای موتور در محدوده مطلوب کار میکند، که این کار را با کنترل جریان مایع خنککننده بین رادیاتور و موتور انجام میدهد. ترموستات از یک محفظه مهر و موم شده حاوی موم خاصی ساخته شده است که در دمای مشخصی ذوب میشود و منبسط میگردد. هنگامی که دما به سطح تعیین شدهای میرسد، این انبساط باعث میشود که سوپاپ باز شود و جریان مایع خنککننده به موتور افزایش یابد. این فرآیند نه تنها به کنترل دمای موتور کمک میکند، بلکه عملکرد کلی موتور را نیز بهبود میبخشد.
ترموستات خودرو، یکی از اجزای کلیدی در سیستم خنککننده خودرو است، که وظیفه تنظیم جریان آب خنککننده به داخل موتور را به صورت اتوماتیک بر عهده دارد. این قطعه هوشمند، در شرایطی که دمای موتور پایینتر از حد نرمال باشد، جریان مایع خنککننده را به سمت موتور مسدود میکند. در این حالت، آب داخل موتور در مسیری بسته جریان یافته و به تدریج گرم میشود تا به دمای مطلوب برسد.
هنگامی که دمای آب درون موتور به حد استاندارد میرسد، ترموستات مجددا اجازه میدهد تا آب از رادیاتور وارد موتور شود. ترموستات خودرو دارای یک دمای کاری معینی است که باید هنگام خرید به آن توجه ویژهای شود. داخل این قطعه حیاتی، مادهای حساس به دما قرار دارد که معمولا از جیوه یا موم ساخته شده است. در داخل این ماده، یک میله قرار دارد که به سوپاپ ترموستات متصل است. با افزایش دما، این ماده حساس ذوب شده و حجم آن افزایش مییابد که منجر به حرکت میله در داخل سیلندر و در نهایت باز شدن سوپاپ ترموستات میشود. این فرآیند به حفظ دمای مطلوب موتور و بهرهوری بهتر خودرو کمک میکند.
تمامی قطعات خودرو یک دوره عمر مشخص دارند و استفاده از آنها فراتر از این دوره ممکن است به وجود آورنده خرابیها و صدمات جدی باشد. ترموستات خودرو نیز از این قاعده مستثنا نیست و دوره عمر معینی دارد. توصیه متخصصان این است که در صورت عدم کارکرد صحیح ترموستات، باید هرچه سریعتر نسبت به جایگزینی آن اقدام شود. به عنوان یک قاعده کلی، تعویض ترموستات هر ۵۰ هزار کیلومتر یا پس از گذشت یک سال از زمان نصب آن توصیه میشود تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری گردد.
در دنیای خودرو، ترموستاتها به دو دسته کلی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و عملکردهای متفاوتی دارند:
ترموستات الکترومکانیکی: این نوع ترموستات با استفاده از سیگنالهایی که از حسگرهای حرارتی دریافت میکند، عمل قطع و وصل مدار الکتریکی را انجام میدهد. این مدل از دو نوع حسگر دما که یکی بر پایه انبساط مایع و دیگری بر اساس انبساط فلز عمل میکند، بهره میبرد.
ترموستات الکترونیکی: این مدل از ترموستات خودرو، بر مبنای یک رله مینیاتوری عمل میکند و تحت فرمان سنسور دمایی قرار دارد که عملیات مربوطه را انجام میدهد.
اجزای تشکیلدهنده یک ترموستات خودرو نیز شامل موارد زیر میباشد:
سوپاپ: کنترل جریان مایع خنککننده را بر عهده دارد.
فنر: موسوم به فنر بازگرداننده که دریچهای برای عبور مایع خنککننده را مدیریت میکند.
سوپاپ فرعی: در مواقع خاص وارد عمل میشود.
سیلندر بازشونده: حاوی موم حرارتی است و در واکنش به تغییر دما عمل میکند.
حلقه مسدودکننده: مسئول کنترل جریان مایع است.
در مرکز سیستم ترموستات خودرو، یک دریچه وجود دارد که مسئول کنترل جریان مایع خنککننده به سیلندر است. این دریچه توسط فنر بازگرداننده بسته نگه داشته میشود و تنها در شرایط خاصی باز میشود. همچنین، در این سیستم یک میله فولادی وجود دارد که کارکردی مشابه پیستون داشته و در برابر فنر قرار گرفته است.
یکی از مسائلی که ممکن است در ترموستات خودرو رخ دهد، ایراد در سنسور این قطعه است. این مشکل باعث میشود که ترموستات نتواند وظیفه تنظیم دمای موتور را به درستی انجام دهد. در چنین شرایطی، جریان آب بین رادیاتور و موتور مختل شده و نمیتواند موتور را خنک کند، که این مسئله منجر به افزایش بیش از حد دمای موتور و جوش آوردن خودرو میشود. در مواردی نیز ممکن است ترموستات به گونهای خراب شود که به طور مداوم در حالت فعال قرار گیرد، که این وضعیت نیز اختلالاتی در کارکرد موتور ایجاد میکند. علائمی که نشاندهنده خرابی ترموستات هستند شامل موارد زیر میباشند:
– مشاهده نشت مایع خنککننده یا آب از زیر خودرو.
– افزایش مصرف سوخت خودرو.
– تغییرات غیر عادی در دمای موتور.
– افزایش میزان مصرف روغن موتور.
– کاهش غلظت روغن موتور.
– فرسودگی زودرس سیلندرهای موتور.
سخن آخر
ترموستات خودرو، با وجود اندازه کوچک خود، نقش بزرگی در عملکرد موتور و در نتیجه کل خودرو ایفا میکند. علایم خرابی ترموستات، مانند نشت مایع خنککننده، افزایش مصرف سوخت و تغییرات غیرعادی دمای موتور، باید به عنوان هشدارهای جدی تلقی شوند. توجه به این نشانهها و اقدام به تعمیر یا تعویض به موقع ترموستات، میتواند از آسیبهای بزرگتر به موتور و افزایش هزینههای تعمیرات در آینده جلوگیری کند.برای کسب اطلاهات بیشتر در این زمینه با یدک اورجینال همراه باشید.
ما در یدک اورجینال، تمام تلاش خودمان را می کنیم که قطعات اصلی داخلی و خارجی را با ضمانت اصالت و قیمت، در سریعترین زمان ممکن در اختیار مشتریان عزیز قرار بدهیم.
